Nieuwsbrief voor overheden
Dat een begunstigingstermijn mag worden verlengd of vernieuwd en dat daarbij die termijn mag worden gekoppeld aan een uitspraak over de last onder dwangsom heeft de Afdeling al eerder uitgemaakt. In dat opzicht is de hier te bespreken uitspraak niet nieuw. Het is wel een goede aanleiding om te bespreken wanneer een begunstigingstermijn mag worden verlengd of vernieuwd.
Artikel 5:32a lid 2 Awb bepaalt dat bij het opleggen van een last onder dwangsom die strekt tot het ongedaan maken of het verder voorkomen van een overtreding een termijn wordt gesteld “gedurende welke de overtreder de last kan uitvoeren zonder dat een dwangsom wordt verbeurd”. Deze termijn wordt ook wel de begunstigingstermijn genoemd.
Het is vaste jurisprudentie van de Afdeling (zie bijv. de uitspraak van de Afdeling van 24 december 2013, ECLI:NL:RVS:2013:2589) dat deze termijn lang genoeg moet zijn om de last te kunnen uitvoeren, maar niet langer mag zijn dan nodig is om de last te kunnen uitvoeren.
Een bestuursorgaan kan een begunstigingstermijn verlengen of vernieuwen. Verlengen kan totdat de oorspronkelijke begunstigingstermijn is verstreken. Wel kan daarna nog een nieuwe begunstigingstermijn worden gegeven mits nog geen dwangsommen zijn verbeurd. Zie o.a. ABRvS 16 april 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1340.
Een begunstigingstermijn kan ook worden verlengd of vernieuwd om de overtreder in staat te stellen de uitkomst van een procedure tegen de last onder dwangsom af te wachten (zie bijv. ABRvS 16 april 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1313 en 7 november 2018, ECLI:NL:RVS:2018:3592).
Waarom zou het bestuursorgaan dat doen? Een goede reden kan zijn om te voorkomen dat de rechtspersoon waartoe het bestuursorgaan behoort aansprakelijk wordt gesteld voor de schade die de overtreder lijdt doordat hij gedwongen wordt uitvoering te geven aan de last.
Of het bestuursorgaan de begunstigingstermijn kan verlengen of vernieuwen hangt af van de aard van de overtreding en de bij het besluit betrokken belangen, waaronder het (financieel) belang van de overtreder. Dat door de verlenging of vernieuwing van de begunstigingstermijn de termijn langer wordt dan nodig is om uitvoering aan de last te geven, is geen beletsel.
In dit geval oordeelde de Afdeling dat het bestuursorgaan het belang van de verzoeker om handhaving onvoldoende had gewogen omdat er onvoldoende onderzoek was gedaan naar de overlast die verzoekers ondervonden van de overtreding.
ABRvS d.d. 26 juli 2023, www.rechtspraak.nl; ECLI:NL:RVS:2023:2860
Door Jaap IJdema
